(polichromia cerkwi św. Mikołaja Cudtwórcy, fot. www.cerkiewrzeszow.pl)
Święta, Święta i po Świętach? Nic podobnego. Nie na Wilkowyi i nie we wschodniej części miasta. Właśnie nadchodzą Święta Zmartwychwstania obrządku prawosławnego.
Prawosławie w Rzeszowie
Prawosławie nie jest nowym wyznaniem w Rzeszowie. W średniowieczu cerkwie znajdowały się w Ruskiej Wsi, Staromieściu, na Pobitnym i na Zalesiu. Być może to właśnie prawosławie było pierwotnym wyznaniem mieszkańców terenu, na którym znajduje się dzisiejsze miasto Rzeszów.
Społeczność prawosławna niemal zniknęła z Rzeszowa i jego okolic. Ostatnia wzmianka o cerkwi pobicińskiej pochodzi z 1651 roku. Kres społeczności prawosławnej na Pobitnym nastąpił prawdopodobnie po najeździe tatarskim z 1672 roku. Ruska Wieś znalazła się w granicach miasta Rzeszowa i dzisiaj niewielu mieszkańców wie, gdzie kiedyś się znajdowała. Najdłużej istniała cerkiew w Zalesiu. Po unii brzeskiej znalazła się w kościele grekokatolickim a społeczność tego wyznania istniała do 1945 roku. Po tej dacie cerkiew stała się kościołem rzymskokatolickim.
Sporo się zmieniło w roku 2007. Wtedy na osiedlu Wilkowyja została wybudowana niewielka kaplica prawosławna. Obiekt ten istnieje do dzisiaj. Niedługo później rozpoczęto budowę większej świątyni. Ostatecznie cerkiew p. w. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja Cudotwórcy z Miry Licyjskiej do Bari została poświęcona w 2013 roku.
Jak wyglądają przygotowania do świąt?
– Do Świąt przygotowujemy się przez okres Wielkiego Postu, który trwa 40 dni – powiedział nam ks. Dariusz Bojczyk, proboszcz parafii prawosławnej. – A sam post poprzedzają jeszcze niedziele przygotowawcze. Jest ich pięć.
Post poprzedzający święta wymaga wielu wyrzeczeń. Należy unikać pokarmów mięsnych i mlecznych. Spożywa się tylko owoce, warzywa i kasze. Z postu zwolnione są osoby chore i matki karmiące. Oprócz postu przygotowania mają też charakter modlitewny – w tym okresie jest jej więcej. Bardzo ważna jest też relacja z drugim człowiekiem. Okres Wielkiego Postu powinien być okazją do zmiany i poprawy postawy wobec bliźniego.
– Szczególnie bogaty obrządek przypada na Wielki Tydzień. Każdy dzień coś symbolizuje i jest poświęcony określonemu, ważnemu wydarzeniu – powiedział ks. Dariusz Bojczyk. – Np. w poniedziałek wspominamy sprzedanie św. Józefa, w środę – namaszczenie Jezusa. Jest to czas wyciszenia, nabożeństwa są dłuższe. Cisza w cerkwi trwa do Rezurekcji.
W Wielki Czwartek, podobnie jak w kościele katolickim świętuje się ustanowienie Eucharystii, ale już nie kapłaństwa. Podczas nabożeństwa, które trwa ok. trzech godzin, odczytuje się 12 fragmentów Ewangelii i wspomina się mękę Jezusa od momentu zdrady Judasza do ukrzyżowania.
W Wielki Piątek celebruje się śmierć Jezusa i obrzęd złożenia do grobu. W tym dniu jest tylko jedno nabożeństwo. Wtedy tez zachowuje się post ścisły.
Wielka Sobota ma już nieco inny charakter. Chociaż nadal trwa cisza, dzień ten jest radosny. Następuje poświęcenie pokarmów. Rezurekcja rozpoczyna się o godz. 23.30 biciem dzwonów.
Czas radości
W Niedzielę Zmartwychwstania odbywa się uroczyste nabożeństwo. O ile okres Wielkiego Postu to czas wyrzeczeń, to okres 40 dni po Zmartwychwstaniu to czas wielkiej radości. Ten okres kończy Święto Wniebowstąpienia.
Z tygodniem Wielkanocnym (od Zmartwychwstania do Wielkanocnego Piątku) związana jest szczególna łaska. Osoba, która wtedy umrze, wędruje prosto do Raju.
Życzymy społeczności prawosławnej (i wszystkim mieszkańcom) Wesołego Alleluja!
(wnętrze cerkwi św. Mikołaja Cudtwórcy, fot. www.cerkiewrzeszow.pl)
