Rzeszów i Pobitno na tzw. mapie Miega sporządzonej w latach 1779–1783
Pobitno świętuje dzisiaj urodziny! 18 sierpnia 1380 roku właściciel Rzeszowa Jan Rzeszowski zezwolił zasadźcy Sieciechowi lokować Powietną na prawie niemieckim.
Może się jednak zdarzyć, że dzisiejsze osiedle a niegdyś wieś jest jeszcze starsze. Na pewno na Pobitnym znajduje się wiele stanowisk archeologicznych (m. in. osada neolityczna sprzed 6 tys. lat) a na wzgórzu Skałka został znaleziony grocik krzemienny tzw. liściak. Został wykonany ok. 10 tys. lat p.n.e. To najstarsze znalezisko na terenie obecnego Rzeszowa.
Widok stempla i odcisku pieczęci gminnej Gminy Pobitno, używanej od lat osiemdziesiątych XIX [w:] Wiktoria Hewin, Wiesław Walat; Herb Osiedla Rzeszów – Pobitno; Rzeszów – Pobitno 2007
Pobitno przez 639 lat wielokrotnie zmieniała swoją nazwę. Była Powietną, Pobitną i Powyrchna. Przez stulecia Pobitno znajdowało się w rękach Rzeszowskich, Ligęzów, Ostrogskich-Zasławskich i Lubomirskich. Do XVII wieku istniała w Powietnej cerkiew a większość ludności była wyznania prawosławnego. Dwukrotnie Powietna była niszczona podczas najazdów tatarskich – w latach 1624 i 1672. Być może po tym drugim najeździe tatarskim zniszczona została cerkiew. W 1769 roku na terenie wsi doszło do bitwy pomiędzy wojskami konfederacji barskiej a Rosjanami. W 1866 roku Pobitno wraz z Załężem (Powietną Dolną) zostały samodzielną gminą. W latach 1934-51 wieś znajdowała się w granicach gminy Słocina. W 1952 roku Pobitno zostało włączone w obręb miasta Rzeszowa i teren dawnej wsi niemal pokrywa się z obszarem osiedla.
Część dawnego Pobitna znajduje się na obecnym osiedlu Mieszka I – na południe od ul. Lwowskiej do rzeczki Młynówki. Teren ten często określa się terminem Pobitno-Południe. Granica pomiędzy obecnymi osiedlami Pobitno i Załęże pokrywa się z torami kolejowymi. Ale część dawnego Pobitna znajduje się na obecnym osiedlu Załęże – m. in. wzniesienie Skałka i teren obecnej Elektrociepłowni.
Pobitno na mapie Rzeszowa, 1992
Na terenie Pobitna znajduje się wiele ciekawych obiektów historycznych, stanowisk archeologicznych i miejsc cennych przyrodniczo. Wśród nich Kopiec Konfederatów Barskich, cmentarz komunalny Pobitno z wieloma zabytkowymi nagrobkami (m. in. Leopolda Lisa-Kuli), stara szkoła, kapliczki i liczne domy dawnej wsi. Wyjątkowo ciekawe jest wybrzeże Wisłoka, wąwóz w ciągu ul. Nadbrzeżnej oraz wzniesienia i osuwiska.
W roku 2020 Pobitno będzie świętowało okrągłą 640. rocznicę lokacji.
Stara szkoła, obecnie własność prywatna
