Od kiedy tereny na prawym brzegu Wisłoka należą do Rzeszowa?

(Rzeszów i Pobitno na mapie wydanej w 1938 roku)

Na stronie Urzędu Miasta Rzeszowa można przeczytać o tym jak na przestrzeni wieków rozwijało się nasze miasto. Tymczasem nie ma tam informacji o tym, kiedy w obręb granic Rzeszowa trafił obszar na prawym brzegu Wisłoka pomiędzy rzeczką Młynówką, gruntami wsi Słocina a potokiem Czekaj.

Od kiedy zatem ten teren znajduje się w granicach Rzeszowa?

Jak zmieniał się Rzeszów na przestrzeni wieków
Rok Przyłączone tereny Powierzchnia Ludność
1354 Król Kazimierz Wielki nadał Rzeszów rycerzowi Janowi Pakosławicowi ze Stróżysk 1,50 km kw. b.d.
1583-1637 przyłączenie Starego i Nowego Miasta 2,90 km kw. 2,5 tys.
1901 przyłączenie Ruskiej Wsi oraz przysiółków: Wygnaniec, Podzamcze, Psiarnisko i Rudki z gminy Staroniwa oraz przysiółka Maćkówka z gminy Drabinianka 7,68 km kw. 20 tys.
1937-1939 rozbudowa przemysłu lotniczego i maszynowego spowodowała napływ ludności wiejskiej 7,68 km kw. 41 tys.
1939-1944 w wyniku działań wojennych znacznie zmalała liczba ludności; po wyzwoleniu Rzeszów został stolicą województwa rzeszowskiego 7,68 km kw. 27 tys.
1951 przyłączenie Drabinianki, Staroniwy, Staromieścia i Pobitna oraz części: Białej, Słociny i Zwięczycy 39,00 km kw. 44 tys.

(fragment tabeli „Jak zmieniał się Rzeszów na przestrzeni wieków” – rzeszow.pl)

W 1951 roku zapadła decyzja o włączeniu do Rzeszowa m. in. Pobitna, Drabinianki i części Słociny. Na prawym brzegu Wisłoka Pobitno graniczyło z miastem Rzeszów przez potok Młynówka. Granicą Drabinianki i Rzeszowa był potok Czekaj. Tak też się nazywał przysiółek Drabinianki położony w północno wschodniej części miejscowości. Zachodnia granica wsi Słocina znajdowała się w rejonie dzisiejszego osiedla Mieszka I (rejon ulic Słodka, Miodowa). Teren pomiędzy Młynówką, Słociną i potokiem Czekaj musiał znajdować się w Rzeszowie już wcześniej.

W spisie rzeszowskich ulic z 1931 obszar ten jest uwzględniony. Ul. Lwowska to „część gościńca państwowego od Placu Wolności i Marsz. Piłsudskiego do gminy Pobitno i cmentarza rzymsko-kat.”. W spisie tym ul. Rejtana przebiega „od ul. Lwowskiej do Drabinianki i cmentarza żydow.”

W spisie ulic miejskich z 1899 ul. Lwowska to droga „od Nowego miasta ku Głębokiej”. Głęboka to potoczna nazwa karczmy na Pobitnym, tuż za rzeczką Młynówką. Ul. Rejtana jest w spisie drogą „od ul. Lwowskiej wzdłuż Błonia do Czekaja”. W spisie z 1899 roku, można przeczytać, że takie nazwy tych ulic istniały już wcześniej.

Jeszcze wcześniejszy plan miasta Rzeszowa z 1879 roku także uwzględnia tereny na prawym brzegu Wisłoka. Prawobrzeżny Rzeszów graniczył kolejno od północy z wsiami Pobitno, Słocina i Drabinianka.


(Plan Rzeszowa z 1879 roku)

Natomiast pierwsza mapa, na której jest zaznaczony obszar miasta pochodzi z 1841 roku. Na planie tym teren pomiędzy Młynówką, Słociną i potokiem Czekaj związany jest z Rzeszowem.

Ale prawdopodobnie teren ten przynależy do Rzeszowa od XVI wieku. W przywileju z 1571 roku Mikołaj Rzeszowski, właściciel Rzeszowa chcąc zrekompensować mieszkańcom miasta ograniczenia z użytkowania błonia na wprost Ruskiej Wsi zarządził, że „dajemy, zapisujemy, i przyznajemy na własność wzmiankowanemu tu częstokroć miastu i jego mieszkańcom na poczet tego błonia, które jest położone naprzeciw Ruskiej Wsi, wszystkie pola, łąki i pastwiska leżące między rzeką Strug [tak też jest określana Młynówka – AN] a groblą, którędy prowadzi wielki brukowany gościniec i między przedmieściem zwanym Zamoście a granicami wsi Drabinianka w celu wypasania bydła i trzody”.

Przynależność terenów na prawym brzegu Wisłoka pomiędzy rzeczką Młynówką, Słociną i potokiem Czekaj sięga prawdopodobnie roku 1571.