„Miejscowość, która nie pielęgnuje swoich korzeni… przestaje istnieć, jest bezimienna”

Sołyna – Sołotyna – Słotwina – Słocinen – są to nazwy Słociny odnalezione w dawnych dokumentach.  Etymologia słowa Słotwina oznacza słone lub kwaśne źródła, moczary, mokradła.

(po lewej pieczęć gminy Słocina, A. Karczmarzewski, Pieczęcie gmin jednostkowych z okresu galicyjskiego)

Słocina to miejscowość o długiej i bogatej historii. Nikt dokładnie nie potrafi podać dokładniej daty jej powstania. W dokumentach ruskich z 1317 r. można odnaleźć nazwę Sotyna (Słocina należała do Rusi do XIV w.).

Na skraju Puszczy Sandomierskiej, na prawym brzegu Wisłoka znajdowała się miejscowość Słotwina-Słocina.  W średniowieczu przez ten teren przechodził szlak handlowy między Polską i Rusią. Wpłynęło to korzystnie na rozwój osadnictwa. Od strony południowo-zachodniej znajdowały się rozlewiska po starym korycie Wisłoka, a od północy rozlewiska Młynówki oraz stawy. Od strony północno-wschodniej Słocinę otaczały wzgórza: Patrya-Marii Magdaleny i Matysa.  Były to tereny urodzajne, stawy dostarczały mieszkańcom ryb, las miodu i zwierzyny.  W tamtym okresie na tych ziemiach zarządzał ród – Półkoziców. Na wzgórzach wybudowano wieże ostrzegawcze, w których rozpalano ogień, który ostrzegał mieszkańców przed niebezpieczeństwem.

Założenie parafii datuje się na lata 1369-1380, kiedy włościami zarządzał Otton Pilecki.  Pierwszy drewniany kościół w Słocinie był bogato uposażony. W latach 1419-1438, kiedy  proboszczem był  ks. Maciej, parafia powiększyła się o kolejne miejscowość –Drobinę, Drabiankę czyli Drabiniankę. W 1465r. kiedy właścicielem włości został wojewoda krakowski Jan Pilecki (wnuk Ottona z Pilczy) na miejscu starego drewnianego kościoła, wymurowano nowy kościół. Odnowiono wówczas akt fundacji parafii w Słocinie. Dokumenty spisano w Łańcucie w dzień Wniebowstąpienia w 1466 r. Parafia była ciągle  doposażana przez kolejnych właścicieli ziemskich – Krzysztofa Kostę wraz z małżonką Anną Pilecką.

W 1624 r. najazd Tatarów spustoszył Słocinę i okolicę. Drewniany kościół pod wezwaniem św. Marcina stracił w pożarze dach i strop. W 1677 r. wybudowano drugą świątynie pod wezwaniem św. Rocha do której ściągały liczne pielgrzymki. Wszystkie informacje dotyczące początków parafii w Słocinie znajdują się w Przemyślu. Zawdzięczamy to ks. Podgórskiemu, który w 1624 r. zabezpieczył dokumenty oraz panu Wojciechowi z rodu Galemskich, który zlecił ich przepisanie przez księży kanoników. Treści zostały uwierzytelnione przez przedstawicieli kancelarii notarialnej.

W latach 1702-1704 na Słocinę napadły wojska szwedzkie. W tym czasie miejscowość zmagała się z suszą, zarazą, powodzią, licznymi rabusiami i najeźdźcami.  Za sprawą ks. proboszcz Betańskiego (1771-1784) udało się pobudzić Słocińską gospodarkę. Ks. Betański uporządkował sprawy administracyjne i wybudował murowany kościółek, jednak budowla została zaniedbana przez jego następców i w 1804 r. zniszczony kościół został rozebrany przez ks. proboszcza Skibińskiego. Dziesięć lat później w 1814 r. wymurowano nową plebanię.

W roku 1827 kościół w Słocinie otrzymał z Rzymu dokumenty zgody na odpusty: św. Rocha, Św. Marcina i Matkę Bożą Szkaplerzną.

Kolejni właściciele – ród Szymanowskich – przyczynili się do rozwoju miejscowości. Wybudowano wówczas nowy murowany dwór i budynki gospodarcze. W 1847 r. przebudowali stary park, a nowy ogród został urządzony w stylu chińsko- angielskim.

Z inicjatywy kolejnego proboszcza ks. Daniele Sulikowskiego na polu „Pacześnym” w 1880r. wybudowano nową szkołę, 5 lat później powstało Kółko Rolnicze, którego prezesem został ks. Roman Malinowski.

(T. Inglot, „Szkic z dziejów Słociny”. Słocina 1998)

W 1901 r. także z inicjatywy ks. Malinowskiego została założona Ochotnicza Straż Pożarna, a dwa lata później ochronka (nadano jej imię fundatora, ks. Sulikowskiego). Ochronka została oddana pod opiekę sióstr felicjanek.

W 1913r. Rozpoczęto budowę nowej świątyni, w której 11 listopada 1916r. odprawiono pierwszą mszę.

W roku 1925 utworzono Kasę Stefczyka a Słocina została gminą zbiorczą do której należało 10 miejscowości. Wtedy też nadbudowano piętro na budynek szkoły, która stała się Publiczną Powszechną Szkołą Podstawową w Słocinie. W latach ’30 wybudowano Dom Koła Młodzieży, a w roku 1938 Dom Akcji Katolickiej.

W październiku 1945 r. w majtku hrabiego Chłapowskiego odbyła się organizacja 27 p.p Wojska Polskiego. W tym czasie Marian Niedziocha założył Zespół Pieśni i Tańca. W roku 1948 Założono Koło Sportowe „Junak”.

W latach 50 powstała instalacja elektryczne m. in. w dzielnicy Św. Rocha, Działy-Budy. Rozwijała się działalność kulturalna, prężnie działał Chór Parafialny, Zespół Pieśni i Tańca, teatr amatorski.

5 maja 1959 r. proboszczem został ks. Andrzej Pasterczyk. Zagospodarował spichlerz na salę katechetyczną, zakupiono także ławki do prezbiterium w kościele, wymieniono część więźby dachowej wieży kościelnej.

We wrześniu 1963 r. uruchomiono linię autobusową MPK nr 6 z Rzeszowa do Słociny. W roku 1966 r. zawiązała się Straż Grobu Pańskiego.

Dla upamiętnienia Jubileuszu 1000-lecia Chrztu Polski mieszkańcy ufundowali dwie płaskorzeźby, tablice z kamienia Szydłowieckiego. Chrzest Mieszka I „966 w 1000- lecie Chrztu Polski – Parafia Słocina 1966r.”  oraz wizerunek Matki Bożej Częstochowskiej: z prawej strony widnieje stary klasztor, a z prawej kapłan prowadzący lud do Maryi na tle kościoła słocińskiego.

Rok 1970/1971 był pierwszym rokiem nauki w nowej szkole podstawowej im. 27 Pułku Piechoty. W styczniu 1977 r. zachodnia część Słociny została przyłączona do Rzeszowa.

W listopadzie 1979 r. wzniesiono i ustawiono stalowy 12 metrowy Krzyż na wzgórzu łączącym Słocinę i Matysówkę a w kwietniu 1983 r. oddano do użytku sieć gazową.

W 1984 r. po 25 latach ks. Pasterczyk odchodzi na emeryturę, jego miejsce obejmuję ks. Julian Chmiel. W tym samym roku zostają wystawione w kościele „Jasełka”. Ma też miejsce kolejny remont i rozbudowa organów kościelnych (1990 r.) – po 60 latach użytkowania.

1 czerwca 1991 r. Ojca Św. Jana Pawła II odwiedził Rzeszów. Słociniacy przyjęli pod swój dach 1200 pielgrzymów z Ukrainy. W roku 1992 oddano do użytku nowy budynek Domu Opieki Społecznej. W tym roku również wykonano sieć wodociągową. W 1993 r. wymieniono konstrukcję i poszycie wieży kościelnej.

18 czerwca 1995 r. po raz pierwszy swój namiot rozłożył (obok szkoły) i dał występ dla mieszkańców cyrk „Wiktoria”. W latach ’90 uruchomiono nową centralę telefoniczną i łącze telefoniczne dla całej miejscowości.

W 2001 r. skradziono sztandar Straży Grobu Pańskiego, rozebrano stary spichlerz w ogrodzie plebańskim, a Ochotnicza Straż Pożarna obchodziła swoje 100 lecie powstania.

W 2002 r. obył się remont – czyszczenie i malowanie wewnątrz kościoła parafialnego. W kwietniu został wmurowany akt i kamień węgielny w ścianę Domu Księdza Emeryta. W sierpniu odbyło się uroczyste nawiedzenie parafii przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

Od kwietnia do października 2004 r. trwały pracę konserwatorskie- czyszczenie zewnętrznych ścian kościoła oraz budynków towarzyszących. W tym roku rozpoczęto naukę w Gimnazjum im. Świętej Jadwigi Królowej

W 2006 r. Słocina w całości została przyłączona do Rzeszowa.

W latach 2000 stare stajnie należące do dworu Chłapowskich zostały zrewitalizowane, obecnie jest to kompleks hotelowo-restauracyjny.

W dniach 18-19 maj 2010 r. Słocinę nawiedziła powódź w roku 2014 oddano do użytku Przedszkole Parafialne  Św. Rocha.

W 2016r. do kościoła powróciła ambona, która jest zamontowana na środkowym filarze po lewej stronie.

W maju 2019 r. Słocinę po raz kolejny nawiedziła powódź. Słocina znalazła się też na trasie wyścigu Tour de Pologne.

(Tour de Pologne 2019, fot. Rafał Kulig)

opr. Elżbieta Hałoń